امر به معروف و نهی از منکر

دوستان! در نوبت گذشته از آیه 17 سوره لقمان استفاده کردیم، از دیگر توصیه های جناب لقمان، آنچه قرآن نقل می کند: امربه معروف و نهی ازمنکر بود.

« وَامُربِالمَعروف وَانَهَ عَنِ المُنکَر…»

« پسرم سعی کن خوبیها را به دیگران تذکر دهی و آنها را از بدیها باز بداری.»

در ادامه فرمایش لقمان حکیم، در مورد امر به معروف و نهی از منکر، ایشان به پسرش می فرماید: «یابُنَیَّ لا تَأمُرِالنّاسِ بِالبِرّوَ تَنسَی نَفسَک» :

«پسرم مبادا مردم را به نیکی دعوت کنی و از خودت فراموش کنی.»

پسرم اگر کارخوب، خوب است، خودت که اولی هستی. بعنوان مثال وقتی متوجه شدیم مغازه ای پارچه ارزان و با کیفیت می فروشد، ابتدا خودمان آن را می خریم سپس دوستمان را مطلع می کنیم.

«فَیَکونُ مَثَلُکَ مَثَلَ السِّراج یُضیعُ لِلنّاس وَ یَحرُقُ نَفسَه» :

«پسرم اگر آنچه را به مردم می گویی، خودت عمل نکنی مَثَل تو مثل چراغی می شود که راه را برای دیگران روشن می کند و خودش می سوزد.»

اگر انسان تذکر بدهد ولی خودش عمل نکند، در حسرت قیامت خواهد سوخت.

در روایات داریم که بیشترین حسرت روز قیامت مربوط به 3 دسته است :

1- کسی که امکاناتی در اختیارش بوده و خوب استفاده نکرده است، اما وقتی همین امکانات به شخص دیگری منتقل شده و او کارهای خوبی با این امکانات انجام داده و به درجات عالی رسیده است. در قیامت، دوستش را می بیندکه به پاداش های زیادی رسیده از او می پرسد: « از کجا این درجات را کسب کردید؟»

می گوید: «آن خانه ای که شما ده سال در آنجا بودید، بعد که به ما رسید کارهای خوبی در آن انجام دادیم یا مثلاً آن ماشینی که از شما خریدم و پنج سال دست شما بود، هر روز با آن ماشین حرم می رفتم ،برای نماز صبحم مسجد می رفتم و با آن ماشین صله رحم می کردم و… این نتایج آن کارهاست.»

2- کسی که در دنیا رتبه بالاتری داشته باشد، بعد در روز قیامت ببیندکه زیردستش از او رتبه بالاتری دارد.

3- کسی که کارخوبی را به دیگران یادداده و دیگران عمل کردند ولی خودش عمل نکرده است.

در قیامت می پرسد: « شما چطوریبه این مقام رسیدید؟!»

می گویند: «خدا به شما خیردهد که به ما گفتی هرچه می توانید به پدرو مادر، خدمت کنید.

من هم به دستور شما عمل کردم.» یا اینکه شما باعث خیر شدید و گفتید:« بدی را با بدی جواب نده»، من هم همان کار را کردم. یا شما گفتید:«حواست جمع باشد، ذره ای مال حرام در مالت نباشد.» من هم دقت کردم و حرام وارد مالم نکردم. این فرد با تعجب می گوید: «به شما این ها را گفتم ولی خودم عمل نکردم!»

بنابراین جناب لقمان یکی از توصیه هایش امربه معروف و نهی از منکربود، امربه معروف و نهی از منکر، شاخه ای ازخیرخواهی است ولی باید در این امر، هم تدبیر باشد و هم موقعیت شناسی و از خودمان نیز نباید فراموش کنیم .